aplikacja Matura google play app store

Wiedza o społeczeństwie, poziom rozszerzony - matura 2014 - pytania i odpowiedzi

DATA: maj 2014
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 50

dostępne także:
• w aplikacji Matura - testy i zadania


Lista zadań

Odpowiedzi do tej matury możesz sprawdzić również rozwiązując test w dostępnej już aplikacji Matura - testy i zadania, w której jest także, np. odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik :)

aplikacja_nazwa_h110.png google_play_h56.png app_store_h56.png

Dziękujemy developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tę aplikację

pwz: 64%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 1. (0–1)
Do każdego podanego opisu przyporządkuj właściwą nazwę. Odpowiedzi wybierz spośród podanych: altruizm, anomia, internalizacja, nonkonformizm.
Zjawisko charakteryzujące się osłabieniem norm i zanikiem więzi, na których opiera się społeczeństwo.
Proces przyjmowania przez jednostkę norm, poglądów i wartości od innych osób lub grup społecznych i uznawania ich za własne.
Postawa krytyczna wobec zasad, zachowań i norm grupowych, przeciwstawiająca im własny system wartości.
pwz: 29%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 2. (0–1)
Wybierz szereg zawierający wyłącznie określenia przedstawicieli tzw. klasy średniej współczesnego społeczeństwa polskiego
pwz: 83%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 3. (0–1)
Wybierz poprawne dokończenie zdania.

Za mniejszości etniczne według prawodawstwa Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się
pwz: 88%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 4. (0–1)
Wyjaśnij problem przedstawiony na rysunku satyrycznym.
Źródło: www.mleczko.pl

.........................
.........................
Zadanie 5. (0–2)
Na podstawie tekstu źródłowego i własnej wiedzy wykonaj polecenia.

Pomimo zbioru międzynarodowych przepisów odnoszących się do uzyskania, utraty lub odmowy nadania obywatelstwa szacuje się, że obecnie 12 milionów ludzi na całym świecie nie posiada żadnego obywatelstwa […]. [Jest to spowodowane] wieloma przyczynami: konfliktem przepisów, zmianą terytorium pobytu, prawem małżeńskim, praktyką administracyjną, dyskryminacją, niezarejestrowaniem narodzin, pozbawieniem lub odmową nadania obywatelstwa.


Źródło: http://www.unhcr-centraleurope.org/pl
pwz: 44%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 5.1.
Podaj nazwę, którą określa się osoby opisane w tekście.
.........................
pwz: 71%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 5.2.
Do każdej podanej informacji podaj nazwę właściwej zasady nabywania obywatelstwa.

Informacja o nabywaniu obywatelstwa
Nazwa zasady
Obywatelstwo nadane w wyniku urodzenia się z rodziców będących obywatelami danego państwa.

Obywatelstwo nadane w wyniku urodzenia się na terytorium danego państwa.


pwz: 69%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 6. (0–1)
Podaj nazwę ideologii, której założenia przedstawiono poniżej.

Założenia:
• hierarchiczny charakter społeczeństwa i antyegalitaryzm;
• postrzeganie społeczeństwa jako organizmu składającego się z części współpracujących ze sobą;
• idea oporu wobec poważniejszych zmian społecznych i ważność tradycji wielu pokoleń;
• ustrój społeczno-gospodarczy oparty na własności prywatnej.

Na podstawie: R. Tokarczyk, Współczesne doktryny polityczne, Warszawa 2010, rozdz. III.

.........................
pwz: 48%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 7. (0–2)
Na podstawie mapy i własnej wiedzy uzupełnij tabelę. Do każdej z podanych informacji dopisz nazwę właściwego państwa oraz numer, którym oznaczono je na mapie.

Fragment mapy politycznej

Informacje
Nazwa państwa
Numer na mapie
A. państwo federacyjne; monarchia; system parlamentarno-gabinetowy


B. państwo unitarne; republika; system parlamentarno-gabinetowy


C. państwo unitarne; republika; system parlamentarno-prezydencki



pwz: 65%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 8. (0–1)
Wybierz poprawne dokończenie zdania.

O decentralizacji władzy w Polsce świadczy
pwz: 38%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 9. (0–1)
Do każdego podanego opisu podaj nazwę właściwego kolegialnego organu Sejmu RP.

A. Tworzony jest przez Marszałka i wicemarszałków Sejmu. Do jego kompetencji należy: ustalanie planów prac Sejmu, organizowanie współpracy między jego organami i koordynowanie ich działań, opiniowanie spraw wniesionych przez Marszałka, dokonywanie wykładni regulaminu Sejmu.
.........................

B. Organ kierowniczy Sejmu o charakterze opiniodawczym, jego rozstrzygnięcia nie są prawnie wiążące. W jego skład wchodzą: Marszałek Sejmu, wicemarszałkowie Sejmu, przewodniczący lub wiceprzewodniczący klubów i kół poselskich. Zapewnia współdziałanie klubów w sprawach związanych z działalnością i tokiem prac Sejmu.
.........................
pwz: 38%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 10. (0–1)
Do każdego uprawnienia konstytucyjnego przyporządkuj nazwę właściwego organu Rzeczypospolitej Polskiej.
Ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe.
Prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej.
Decyduje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o stanie wojny.
pwz: 59%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 11. (0–2)
Uzupełnij tekst podając w odpowiednich miejscach określenia związane z samorządem terytorialnym w Polsce.

Wspólnoty samorządowe oraz jednostki podziału terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej, ulokowane pomiędzy poziomem gminy a województwa to (A.) ......................... . Dzielą się na ziemskie i (B.) ......................... . W tych pierwszych organem stanowiącym i kontrolnym jest (C.) ........................., natomiast organem wykonawczym, któremu przewodniczy (D.) ........................., jest zarząd.
pwz: 73%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 12. (0–1)
Uzupełnij brakujące informacje dotyczące procesu ustawodawczego w Polsce.
pwz: 62%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 13. (0–2)
Do każdego podanego opisu podaj nazwę właściwego organu władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej.
 
Opis organu władzy sądowniczej
Nazwa organu
Naczelny organ sądowy sprawujący nadzór w zakresie orzekania nad sądami powszechnymi i wojskowymi.

Organ władzy sądowniczej kontrolujący zgodność norm prawa niższego rzędu z normami prawa wyższego rzędu, zwłaszcza z ustawą zasadniczą.

Organ władzy sądowniczej orzekający o odpowiedzialności prawnej osób sprawujących funkcje państwowe określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.


pwz: 50%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 14. (0–1)
Zaznacz wydarzenie chronologicznie pierwsze oraz wydarzenie chronologicznie ostatnie.
Wydarzenie chronologicznie pierwsze
Wydarzenie chronologicznie ostatnie
pwz: 25%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 15. (0–1)
Rozstrzygnij, które zdania dotyczące Parlamentu Europejskiego są prawdziwe, a które – fałszywe.
Posłowie do Parlamentu Europejskiego mają obowiązek przynależności do jednej z grup politycznych.
Posłowie do Parlamentu Europejskiego wykonują swój mandat w sposób niezależny.
Grupę polityczną w Parlamencie Europejskim tworzy minimum 25 deputowanych, reprezentujących co najmniej 7 państw członkowskich.
pwz: 28%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 16. (0–1)
Na podstawie materiałów źródłowych podaj nazwę opisanego państwa oraz numer, którym oznaczono je na mapie.
Państwo ze stolicą w Dżubie powstało 9 lipca 2011 roku, w wyniku porozumienia sił rządowych z Ludową Armią Wyzwolenia. Porozumienie to zakończyło wojnę domową, mającą także przyczyny religijne i etniczne.

Nazwa państwa
.........................

Numer na mapie
.........................
pwz: 23%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 17. (0–1)
Rozstrzygnij, czy Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ma charakter wiążący. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do obu materiałów źródłowych.

Fragment Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka

Zgromadzenie Ogólne ogłasza niniejszą Powszechną Deklarację Praw Człowieka jako wspólny standard do osiągnięcia przez wszystkie ludy i narody, tak aby każda jednostka i każdy organ społeczny, mając stale na względzie niniejszą Deklarację, dążyły poprzez nauczanie i wychowanie do zapewnienia poszanowania tych praw i wolności, jak również do zabezpieczenia, poprzez rozwój środków o charakterze krajowym i międzynarodowym, ich powszechnego i skutecznego uznania i przestrzegania [...].


Fragment Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności

Rządy Państw-Sygnatariuszy [...] zdecydowane, jako Rządy Państw europejskich działających w tym samym duchu i posiadających wspólne dziedzictwo tradycji politycznych, ideałów wolności i rządów prawa, podjąć pierwsze kroki dla zbiorowego urzeczywistniania niektórych praw wymienionych w Powszechnej Deklaracji, [...] przyznają każdej osobie podlegającej ich jurysdykcji prawa i wolności określone w Rozdziale I niniejszej Konwencji.


Źródło: Prawa człowieka. Dokumenty międzynarodowe, Toruń 1993.

.........................
.........................

pwz: 48%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 18. (0–1)
Na podstawie tekstu źródłowego podaj dwa zarzuty tytułowego bohatera artykułu wobec przeciwników poglądu o uniwersalności praw człowieka.

W listopadzie 2001 r. na Uniwersytecie Columbia podczas konferencji o uniwersalności praw człowieka wielu prelegentów kwestionowało ich powszechną przydatność [...]. Przerzucano się zniewalającymi filozoficznymi i moralnymi argumentami za uniwersalnością praw człowieka i przeciw niej. Nigdy nie zapomnę wystąpienia siedzącego w końcu sali [...] mężczyzny. – Na imię mi Koi – powiedział – Jestem z Kenii. Siedziałem w więzieniu 17 lat, byłem torturowany, nie mam chyba ani jednej kości, która nie była złamana [...]. Chcę wam powiedzieć dwie rzeczy – mówił dalej – Po pierwsze, że kiedy siedziałem w więzieniu, moi kaci rozmawiali ze mną. Chcieli, żebym współpracował, wydał towarzyszy. Na przemian grozili mi i obiecywali. Rozumiałem wszystko, co mówią. Teraz, kiedy rozmawiacie tu tak naprawdę o moim życiu, rozumiem mało. Jednak zrozumiałem dość, żeby powiedzieć drugą rzecz. Niektórzy z was mówią, że prawa człowieka nie są uniwersalne. Podajecie skomplikowane argumenty. Chcę wam powiedzieć, że kiedy siedziałem w więzieniu, kiedy mnie torturowali, nigdy ani przez chwilę nie przyszło mi do głowy, że jest jakiś powód usprawiedliwiający zadawanie przez jednego człowieka takiego bólu drugiemu człowiekowi.


Źródło: W. Osiatyński, Dziękuję ci, Koi, czyli prawa człowieka i ich granice, „Gazeta Wyborcza” 2010, nr 289.

• .........................
.........................
• .........................
.........................
Zadanie 19. (0–2)
Na podstawie materiałów źródłowych wykonaj polecenia.

Wykres 1. Czy Pana(i) zdaniem kraje Zachodu powinny wesprzeć dostawami broni siły powstańców w Libii?
Wykres 2. Czy Pana(i) zdaniem Polska powinna wysłać swoich żołnierzy do Libii?
Na podstawie: Polacy o sytuacji w Libii, Komunikat z badań CBOS BS/47/2011.


Rezolucja wobec Libii

Rada Bezpieczeństwa, […]
Uważając, że szeroko rozpowszechnione i systematyczne ataki, jakie obecnie mają miejsce w Arabskiej Libijskiej Dżamahiriji, skierowane przeciwko społeczeństwu libijskiemu, można zaliczyć do zbrodni przeciwko ludzkości, […]
Zwracając również uwagę na decyzję Rady Ligi Państw Arabskich z 12 marca 2011 r., wzywającą do wprowadzenia strefy zakazu lotów dla libijskiego lotnictwa wojskowego oraz ustanowienia stref bezpiecznych w miejscach wystawionych na ostrzał jako środka zapobiegawczego, który pozwoli chronić obywateli libijskich oraz przedstawicieli innych krajów mieszkających na terytorium Arabskiej Libijskiej Dżamahiriji, […]
Działając na mocy rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych, […]
Postanawia ustanowić zakaz wszelkich lotów w przestrzeni powietrznej Arabskiej Libijskiej Dżamahiriji w celu ochrony ludności cywilnej [...].

Źródło: Rezolucja nr 1973 (2011) przyjęta przez Radę Bezpieczeństwa ONZ podczas 6498 posiedzenia 17 marca 2011 r., tłumaczenie robocze Biura Bezpieczeństwa Narodowego, www.bbn.gov.pl
pwz: 25%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 19.1.
Podaj różnicę między odsetkiem respondentów popierających propozycję dostaw broni dla powstańców w Libii a odsetkiem aprobujących wysłanie polskich żołnierzy do tego kraju.
.........................
pwz: 70%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 19.2.
Oceń – z punktu widzenia humanitaryzmu – rezolucję ONZ w sprawie Libii. Odpowiedź uzasadnij.

Ocena – .........................
Uzasadnienie –
.........................
.........................
pwz: 53%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 20. (0–1)
Rozpoznaj osoby znane z działalności na rzecz rozwoju praw człowieka i nagrodzone za tę działalność Pokojową Nagrodą Nobla.
Zwierzchnik buddyzmu tybetańskiego; od 1959 roku przebywający na uchodźstwie.
A. .........................
Założycielka zgromadzenia Misjonarek Miłości; błogosławiona Kościoła katolickiego.
B. .........................
pwz: 78%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 21. (0–1)
Na podstawie fragmentów aktów prawnych i własnej wiedzy wybierz dwa zdania prawdziwe.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 11.1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.

Ustawa o partiach politycznych
z 27 czerwca 1997 r.

Art. 1.1. Partia polityczna jest dobrowolną organizacją, występującą pod określoną nazwą, stawiającą sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej.
Art. 11.3. Do zgłoszenia należy załączyć:
1) statut partii politycznej,
2) wykaz zawierający imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, numery ewidencyjne PESEL i własnoręczne podpisy popierających zgłoszenie co najmniej 1000 obywateli polskich, którzy ukończyli 18 lat i mają pełną zdolność do czynności prawnych [...].

Zdania:
pwz: 35%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 22. (0–2)
Na podstawie schematu wykonaj polecenia.

Schemat. Wyniki wyborów do Sejmu RP (podano procent głosów i liczbę mandatów)





Na podstawie: www.pkw.gov.pl/wybory-sejm-senat

A. Przyporządkuj wyniki wyborów do danej kadencji Sejmu RP. Podaj litery (spośród a.–d.) w odpowiednim miejscu tabeli.

B. Podaj pełne nazwy partii politycznych, które zawiązały koalicję rządową w okresie danej kadencji Sejmu RP.

Kolejność

Nazwy partii tworzących koalicję rządową

Sejm V kadencji

    

 

Sejm VI kadencji

    

 

Sejm VII kadencji

    

 

pwz: 62%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 23. (0–1)
Wymień trzy kwestie – wskazane w dokumencie jednej z partii politycznych – wiążące deklarowane ideały i wartości tej partii z katolicką nauką społeczną.

– wspólnota narodowa to nierozerwalny związek pokoleń minionych, teraźniejszych i przyszłych, a jej podtrzymywanie, umacnianie i rozwój jest moralnym zobowiązaniem jej członków;
– w toku dziejów moralne podstawy polskiej wspólnoty narodowej zostały ukształtowane przez katolicyzm;
– źródłem siły i żywotności wspólnoty narodowej jest wolność i autonomia tworzących ją obywateli i poszanowanie dla jej naturalnego wewnętrznego pluralizmu;
– naród jest rodziną rodzin[,] a Rzeczpospolita jest zobowiązana do wspierania i troski o rodzinę;
– zasadami organizacji polskiej wspólnoty winna być solidarność, równość wobec prawa i sprawiedliwość społeczna;
– [...] solidarność powinna obejmować wszystkich członków wspólnoty, także tych najsłabszych i najbardziej bezbronnych [...].

Źródło: http://www.solidarna.org.pl/

• .........................
• .........................
• .........................
pwz: 72%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 24. (0–1)
Na podstawie danych z badania opinii publicznej rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe, a które – fałszywe.

Tabela. Poglądy ogółu społeczeństwa oraz najliczniejszych elektoratów partii politycznych na temat istotnych kwestii społeczno-politycznych (w procentach)

 

Akceptacja wśród ogółu badanych

Akceptacja w elektoracie

PO

PiS

SLD

PSL

Polska powinna dążyć do jak najściślejszej integracji w ramach Unii Europejskiej.

38

57

33

50

38

Państwo powinno zapewnić obywatelom wysoki poziom świadczeń społecznych, takich jak opieka zdrowotna, szkolnictwo itp.

86

82

86

84

89

Osoby dużo zarabiające powinny płacić wyższy procent podatku od swoich dochodów niż te, które zarabiają mało.

68

63

73

65

75

Bezrobocie jest zawsze zjawiskiem szkodliwym i należy je bezwzględnie zwalczać.

74

65

79

70

69


Na podstawie: Elektoraty partyjne o istotnych kwestiach społeczno-politycznych, Komunikat z badań CBOS BS/103/2011.
Elektorat PiS w mniejszym stopniu niż ogół badanych opowiada się za ściślejszą integracją w ramach Unii Europejskiej.
Większość elektoratu PO akceptuje, by podatek dochodowy od osób fizycznych miał charakter podatku liniowego.
W kwestii stosunku do bezrobocia elektorat PSL jest najbardziej zbliżony do wyborców SLD.
pwz: 51%
infoPoziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla zdających.
Zadanie 25. (0–20)
Wybierz jeden z podanych tematów i napisz wypracowanie. Wykorzystaj materiały źródłowe zamieszczone od 17 zadania.

Temat nr 1

Scharakteryzuj system ochrony praw człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz – odwołując się do przykładów dwóch państw – kwestię łamania praw i wolności człowieka w XXI wieku.


Temat nr 2

Odwołując się do unormowań prawnych oraz przemian sceny politycznej, scharakteryzuj polski system partyjny w XXI wieku.


WYPRACOWANIE
na temat nr ............

.........................
.........................
.........................





Rekrutacja na studia wg przedmiotów zdawanych na maturze


Wyszukaj kierunki studiów i uczelnie, w których brany jest pod uwagę tylko 1 przedmiot zdawany na maturze na poziomie podstawowym (często uczelnie dają do wyboru kilka przedmiotów a wybieramy z nich jeden):

Przykłady:

kierunki studiów po maturze z WOS


Poniżej podajemy wybrane linki do kierunki studiów na uczelniach, w których są brane pod uwagę wyniki tylko z dwóch przedmiotów zdawanych na maturze na poziomie podstawowym
(często uczelnie dają wyboru więcej przedmiotów a wybieramy z nich dwa):

Przykłady:

kierunki po maturze z polskiego i matematyki
kierunki po maturze z polskiego i angielskiego
kierunki po maturze z polskiego i historii
kierunki po maturze z polskiego i wiedzy o społeczeństwie

kierunki po maturze z matematyki i angielskiego
kierunki po maturze z matematyki i fizyki
kierunki po maturze z matematyki i chemii
kierunki po maturze z matematyki i informatyki

kierunki po maturze z biologii i chemii
kierunki po maturze z biologii i
angielskiego
kierunki po maturze z chemii i angielskiego
kierunki po maturze z biologii i geografii
kierunki po maturze z chemii i geografii
Polityka Prywatności