Od dziecka wiemy, że z dużo większym zapałem zabierzemy się za czynność, po której wykonaniu czekać będzie na nas nagroda.
Nagrody i kary, czyli wzmocnienia pozytywne i negatywne odgrywają
szczególnie ważną rolę w procesie uczenia się. Wielokrotnie dyskutowano
nad równorzędnością i skutecznością nagród i kar przy utrwalaniu lub
eliminowaniu rozmaitych czynności. Najwięcej kontrowersji wywołało
karanie i jego efekty w procesie ucznia się.
Nie ulega bowiem
wątpliwości, że - zgodnie z prawem efektu - nagroda jako wzmocnienie
pozytywne przyspiesza opanowanie reakcji i jej utrwalenie. Co do karania
nie ma podstaw do twierdzenia, że wywoła ona zachowanie się odmienne.
W procesie uczenia się najkorzystniejsze jest łączne stosowanie
nagród i kar, przy czym powinna zaznaczyć się zdecydowana przewaga
nagród nad karami. Kary są przydatne i skuteczne wówczas, gdy stanowią
naturalną konsekwencję niepożądanych czynności lub zaniechania działania
i gdy uczeń ma przeświadczenie, że został słusznie ukarany za konkretne
zachowanie się.
Trzeba też zdawać sobie sprawę z tego, że nadmierne i
wyłączne stosowanie nagród może wywołać u uczniów postawy egocentryczne i
stałe oczekiwanie wyróżnień.
poleca:
