Odpowiedź:
Przykładowe rozwiązania

I sposób – bilans kątów

Oznaczmy miary kątów trójkąta ABC odpowiednio przez 2α, 2β, 2γ , a punkt wspólny dwusiecznej dA i odcinka KL przez P, dwusiecznej dC i odcinka LM przez R oraz dwusiecznej dB i odcinka MN przez Q.

Wówczas
stąd

Wtedy
zatem
7f.png
i
oraz
zatem

Suma kątów LKN i LMN jest więc równa

To oznacza, że na czworokącie KNML można opisać okrąg.

II sposób – symetralne


Rozważmy trójkąt KLM.
Z definicji symetrii osiowej wynika, że dwusieczna dA jest symetralną boku KL. Analogicznie dwusieczna dC jest symetralną boku LM.

Symetralne boków trójkąta przecinają się w jednym punkcie, który jest środkiem okręgu opisanego na tym trójkącie – oznaczmy go przez O.

Czyli punkt wspólny dwusiecznych dA i dC (symetralnych boków trójkąta KLM) jest środkiem okręgu, którego promieniem jest w szczególności odcinek OL.

Podobnie rozważmy trójkąt LMN. Z definicji symetrii osiowej wynika, że dwusieczna dC jest symetralną boku LM . Analogicznie dwusieczna dB jest symetralną boku MN. Punkt wspólny tych dwusiecznych (symetralnych) jest tym samym punktem, o którym była mowa wyżej i jest oczywiście środkiem okręgu opisanego na trójkącie LMN

Zatem musi to być ten sam okrąg. Wszystkie wierzchołki czworokąta KNML leżą na tym okręgu.

To kończy dowód.

III sposób – równość promieni

Oznaczmy przez O punkt przecięcia się dwusiecznych kątów trójkąta ABC, punkt wspólny dwusiecznej dA i odcinka KL przez P, dwusiecznej dC i odcinka LM przez R oraz dwusiecznej dB i odcinka MN przez Q.


Z definicji symetrii osiowej i z treści zadania wynika, że |KP| = |LP| oraz KL AO
Oznacza to, że trójkąty OPK i OPL są prostokątne, mają wspólną przyprostokątną OP oraz pozostałe przyprostokątne są równej długości. Są to więc trójkąty przystające (na mocy cechy bkb przystawania trójkątów).

Stąd wynika, że |OL| = |OK|. Analogicznie trójkąty ORL i ORM są przystające oraz trójkąty OQM i OQN są przystające, a w konsekwencji |OL| = |OM| oraz |OM| = |ON|. 

Zatem punkt O jest więc równooddalony od wszystkich wierzchołków czworokąta KNML, a to oznacza, że na tym czworokącie można opisać okrąg.
schemat punktacji
Rozwiązanie, w którym jest istotny postęp 1 p.
Zdający
• wyznaczy miarę jednego z kątów czworokąta KNML w zależności od miar kątów trójkąta ABC, np.:
albo
• zapisze, że prosta zawierająca dwusieczną kąta trójkąta ABC jest symetralną jednego z odcinków KL, LM, MN
albo
• zapisze jedną lub dwie równości spośród:
i na tym zakończy lub dalej popełnia błędy.

Pokonanie zasadniczych trudności zadania 2 p.
Zdający
• wyznaczy miary dwóch przeciwległych kątów czworokąta KNML w zależności od miar kątów trójkąta ABC, np.:
albo
• zapisze, że punkt przecięcia dwusiecznych kątów trójkąta ABC jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie KLM lub na trójkącie LMN, lub że jest punktem przecięcia symetralnych trzech boków czworokąta KNML
albo
• zapisze i uzasadni jedną lub dwie równości spośród:

Uwaga
Jeżeli zdający zapisze wszystkie równości
7.4.png 
i stąd wyciągnie wniosek, że punkt O jest środkiem okręgu opisanego na czworokącie KNML, ale nie uzasadni żadnej z tych równości (lub uzasadnienie nie będzie pełne), to otrzymuje 2 punkty.

Rozwiązanie pełne 3 p.
Zdający przeprowadzi pełne rozumowanie.

Uwagi

1. Jeżeli zdający przeprowadza dowód z wykorzystaniem bilansu kątów i korzysta z równości kątów w trójkątach równoramiennych, to może otrzymać 3 punkty także w przypadku, gdy bez stosownego komentarza korzysta z faktu, że trójkąty są równoramienne.

2. Jeżeli zdający
• uzależni wszystkie kąty trójkąta ABC oraz jeden z kątów czworokąta KNML
albo
• uzależni jeden z kątów LKN, KNM i jeden z kątów KLM, NML od kątów
7.5.png i 7.6.png
to otrzymuje 1 punkt.

3. Jeżeli zdający
• wyznaczy 2 przeciwległe kąty czworokąta KNML w zależności od α, β, γ i wykaże, że α + β + γ = 180º
albo
• wyznaczy wszystkie kąty czworokąta KNML i obliczy sumę dwóch przeciwległych kątów czworokąta KNML, to otrzymuje 2 punkty.
Powrót do pytań